Mündəricat
- Router niyə vacibdir?
- Əsas göstəricilər: standart, sürət, tezlik
- Anten, dBi və portlar (Gigabit)
- Ağıllı funksiyalar: MU-MIMO, Beamforming, QoS
- Mesh Wi-Fi nədir və nə vaxt lazımdır?
- Təhlükəsizlik: WPA3, tətbiqlə idarəetmə
- İstifadə ssenarilərinə görə seçim cədvəli
- Quraşdırma: provayder uyğunluğu və yerləşdirmə
- Tez-tez verilən suallar
Qısa nəticə: 2025 üçün ideal seçim — Wi-Fi 6 (AX1800/AX3000), Dual-Band (2.4+5 GHz), Gigabit WAN/LAN, və ehtiyac varsa Mesh dəstəyi.
Router niyə vacibdir?
Router provayderdən gələn siqnalı bütün cihazlara paylayır. Köhnə model sürəti boğa, əhatəni azalda və gecikməni artıra bilər. Düzgün seçim provayder sürətini tam istifadə etməyə imkan verir.
Əsas göstəricilər: standart, sürət, tezlik
Standart: Wi-Fi 4 (802.11n) köhnədir; minimum Wi-Fi 5 (AC), ideal Wi-Fi 6 (AX) seçin.
Sürət sinfi: AC1200, AX1800, AX3000 və s. — ümumi nəzəri bant genişliyini göstərir. Real şərtlərdə daha aşağıdır, ancaq yüksək siniflər daha dayanıqlıdır.
| Sinif | Standart | Nəzəri maksimum | Tipik real | Qısa şərh |
|---|---|---|---|---|
| AC750 | Wi-Fi 5 | ~750 Mbps | 100–200 Mbps | Kiçik mənzil, az cihaz |
| AC1200 | Wi-Fi 5 | ~1200 Mbps | 200–400 Mbps | Giriş səviyyəsi Dual-Band |
| AX1800 | Wi-Fi 6 | ~1800 Mbps | 400–800 Mbps | Ən yaxşı qiymət/performans |
| AX3000 | Wi-Fi 6 | ~3000 Mbps | 800–1000 Mbps | Böyük ailə, yüksək tələbat |
Tezlik: 2.4 GHz daha geniş əhatə, 5 GHz daha yüksək sürət verir. Dual-Band modellər üstünlük təşkil edir.
Anten, dBi və portlar (Gigabit)
- Anten sayı və dBi: 2–6 anten; ən azı 5 dBi güc məsləhətdir.
- Portlar: WAN/LAN üçün Gigabit (1 Gbps) vacibdir; 100 Mbps portlar yüksək sürəti məhdudlaşdırır.
- USB: Fayl/paylaşım və 4G/5G modem ehtiyatı üçün faydalı ola bilər.
Ağıllı funksiyalar: MU-MIMO, Beamforming, QoS
MU-MIMO çox cihazda eyni vaxtda ötürməni, Beamforming siqnalın hədəf cihazlara yönəldilməsini, QoS isə video/oyun kimi tətbiqlərə prioritet verir.
Mesh Wi-Fi nədir və nə vaxt lazımdır?
Böyük və ya çoxmərtəbəli evlərdə tək router kifayət etmir. Mesh 2–3 nodedan ibarət şəbəkədir, otaqdan otağa keçiddə siqnalı kəsmədən sabit bağlantı yaradır.
Təhlükəsizlik: WPA3, tətbiqlə idarəetmə
- WPA3 şifrələmə və qonaq şəbəkəsi aktiv edin.
- Mobil tətbiq (TP-Link Tether, ASUS Router və s.) ilə quraşdırma və valideyn nəzarəti rahatdır.
- Firmware-i mütəmadi yeniləyin.
İstifadə ssenarilərinə görə seçim cədvəli
| Ssenari | Tövsiyə olunan sinif | Qeyd |
|---|---|---|
| Kiçik mənzil, 3–4 cihaz | AC1200 Dual-Band | Ucuz və kifayət |
| Orta/böyük mənzil, çox cihaz | AX1800 Wi-Fi 6 | Ən yaxşı balans |
| Yüksək tələbat (4K, oyun, ofis) | AX3000 Wi-Fi 6 | Gigabit şəbəkə ilə |
| Villa, çoxmərtəbəli ev | Mesh sistemi | 2–3 node ilə vahid şəbəkə |
Quraşdırma: provayder uyğunluğu və yerləşdirmə
- Provayder ayarlarına (PPPoE/DHCP) uyğun konfiqurasiya edin.
- Routeri mərkəzi, açıq və yüksək (1–1.5 m) nöqtədə saxlayın.
- Metal/Beton maneələrdən uzaq, mümkün olduqda kabel (Ethernet) istifadə edin.
Daha geniş məlumat üçün: Provayder seçimi bələdçisi və digər məqalələr.
Tez-tez verilən suallar
Routeri dəyişsəm sürət artar?
Əgər köhnə və ya 100 Mbps portlu modeldən istifadə edirsinizsə, Wi-Fi 6 və Gigabit portlu yeni router real sürəti və sabitliyi artıracaq.
Dual-Band nə verir?
2.4 GHz uzaq məsafə, 5 GHz isə yüksək sürət verir. Cihazlar ehtiyacına görə avtomatik seçim edir.
Mesh ilə range-extender fərqi?
Extender ayrıca SSID yarada bilər və keçiddə kəsinti ola bilər; Mesh tək SSID ilə problemsiz dolaşma təmin edir.